Tại sao nên đọc bài này?
- Hiểu được game đầu tư là như thế nào
- Nếu bạn đã đầu tư thì có thêm một góc nhìn để biết mình đang đứng ở đâu và mình cần làm gì?
Game đầu tư
Nếu bạn đã bắt đầu quan tâm tới keyword
đầu tư
thì hẳn rằng sẽ có vô số sách, báo, bài viết, video youtube nói về đầu tư nào là- Lãi kép là kỳ quan thứ 8 của thế giới
- Đầu tư càng sớm càng tiến nhanh tới tự do tài chính
- Đừng bao giờ bỏ hết trứng vào một rổ
- ... bla bla
Vậy đầu tư là gì?
invest /ɪnˈvest/ - to put money, effort, time, etc. into something to make a profit or get an advantage — Cambridge dictionary
Tạm dịch trong tiếng việt nghĩa là “Dùng tiền bạc, công sức hoặc thời gian vào một thứ gì đó để tạo được lợi nhuận hoặc lợi thế”
Nhưng thực tế thì không phải lúc nào nó cũng mang lại lợi nhuận, đôi khi bạn sẽ nhận lại được số tiền ít hơn so số tiền bỏ ra ban đầu. Nên dịch đúng ra nên là “Dùng tiền bạc, công sức hoặc thời gian vào một thứ gì đó với hi vọng tạo được lợi nhuận hoặc lợi thế”
Mình hay ví việc đầu tư như tham gia cái máy chơi game Coin Pusher hay có ở siêu thị
Cỗ máy được thiết kế với một số rule như sau:
- Cái máy luôn vận động để đảm bảo tương tác với những đồng xu khi thả vào
- Bước đi của người chơi trước sẽ ảnh hưởng tới những người chơi sau.
Cách chơi:
- Bạn bỏ tiền vào một đầu
- Cái máy sẽ tự hoạt động liên tục bên trong
- Nếu bạn may mắn, thì số xu chạy ra ngoài sẽ rơi ra nhiều hơn so với số xu bạn bỏ vô
Ouch! Vậy khác gì đánh bạc? Nhân tiện, theo định nghĩa mà mình biết được về đánh bạc, nghĩa là kết quả của game được quyết định phần lớn bới yếu tố ngẫu nhiên mà không bên nào can thiệp được. Yes, nhìn bề ngoài nó sẽ giống như vậy, nhưng cùng đi sâu phân tích về cái mày
Coin Pusher
này nhéNhững người chơi tham gia trò này là ai?
- Ông chủ quán, ông này mua máy về đặt đó cho anh em chơi. Lâu lâu thấy ít người chơi quá, thì ông sẽ bỏ thêm ít xu vô máy để “kích cầu” cho anh em
- Mấy ông chơi chuyên nghiệp, youtuber, tiktoker. Mấy ông này thì khỏi nói rồi, thường nhiều tiền, chơi có chiến thuật, và thường là có lợi nhuận
- Tay mơ. Đi ngang thấy cái máy thấy hấp dẫn quá, bỏ 1-2 xu vào thử vận may. Nếu không được gì thì nghĩ thầm “Game lo* lừa đảo” rồi bỏ qua chơi trò khác
- Tay mơ nhưng nghĩ mình pro. Coi tụi tay mơ là dbrr, thắng được vài lần là bắt đầu nghĩ tới việc mình là Warren Buffett v2. Thường là viewer của mấy ông youtuber, tiktoker ở trên. Có lần ăn lần thua, nhưng hầu hết là thua. Mà khổ cái càng thua lại càng cay cú chơi thêm
- Ngoài ra có thêm một số player ẩn danh nữa, như là thằng làm ra cái máy đó, hoặc ông chủ siêu thị. Thằng làm ra cái máy thường ko xuất hiện trong công chúng nhưng nó là thằng hiểu rõ nhất cái máy chạy như thế nào, cấu hình ra sao theo ý của ông chủ quán. Hoặc ông chủ siêu thị, lâu lâu chán quá lại bảo “Cái mày này tốn chỗ quá, chú dẹp đi hộ anh cái”
Vậy là đánh bạc, hay đầu tư quyết định bởi 2 yếu tố, vị thế của bạn (Chủ quán hay người chơi) và kiến thức của bạn về cái máy đó (Chuyên nghiệp hay tay mơ)
Cái máy chơi game đó giống việc đầu tư như thế nào?
Thị trường luôn vận động, bạn bỏ tiền vào game đầu tư, chờ cho thị trường hoạt động, sau đó bạn rút tiền ra, có thể thu được nhiều tiền hơn hoặc ít hơn so với số tiền ban đầu.
Vậy ai tham gia vào trò chơi đầu tư?
- Market maker - Ông chủ quán
- Pro investor, quỹ đầu tư - Youtuber, ticktoker
- Retail trader - Tay mơ
- Tay mơ bị lùa gà
- Một số thế lực khác (Chính phủ, IMF, ông chủ tịch huyện,...)
Thực ra game đầu tư càng lớn thì sẽ càng có nhiều role tham gia vào game với các vị thế mà level hiểu biết của game khác nhau.
Do đó, khi tham gia vào game đầu tư, cần tự hỏi rằng bạn đang ở vị thế nào và mức độ hiểu biết của bạn về game đó tới đâu, để biết rằng mình là gà hay là sói. Nếu là gà, game này chỉ là trò đánh bạc, nếu là sói, nó là đầu tư.
Giá trị nội tại
Dĩ nhiên mình đã bỏ qua một yếu tố khác biệt cốt lõi của việc đầu tư so với cái máy chơi game kia, đó là giá trị nội tại của tài sản mà anh em đầu tư. Giá trị nội tại là giá trị ngay cả khi không ai chịu mua tài sản đó của bạn thì bạn vẫn có thể sử dụng nó để tạo ra value. Ngoài ra giá trị nội tại có thể thay đổi tuy theo cung/cầu đối với giá trị đó.
Mình lấy VD Vàng là tải sản có giá trị nội tại vì ngay cả khi không có ai mua vàng của bạn, thì bạn vẫn có thể dụng nó để tạo ra công cụ lao động như rừu, xẻng, đũa, muỗng,...
Máy chơi game thì không thể để cho tụi xu trong đó làm tình để sinh ra thêm xu được. Nhưng đất đai thì khác, giá trị nội tại của nó khoảng không gian có thể dùng để xây nhà để ở, xây nhà máy, trường học,... và giá trị này về cơ bản ngày càng tăng lên vì không gian đất là hữu hạn, còn nhu cầu về không gian thì chưa biết khi nào sẽ dừng lại.
Chơi sao cho thắng?
Đối với mình, việc đầu tư không chỉ đơn giản là bạn có bao nhiêu tiền đổ vào cỗ máy đó, mà quan trọng là bạn có bao nhiêu kiến thức, kinh nghiệm về game mình đang chơi để biết đổ khi nào, bao nhiêu thì cỗ máy đó sẽ rớt ra nhiều tiền hơn vốn ban đầu. Và để làm được điều đó thì cần phải biết mình đang đứng ở đâu và mình đang thiếu sót ở đâu để bổ sung vào khoảng trống đó.
Dĩ nhiên vẫn là
sometime your win, sometime you learn
, vì đầu tư là một cỗ máy khổng lổ, với rất nhiều player, và cách chơi của player này sẽ ảnh hưởng tới kết quả của player khác thể hiện tính bất định của thị trường. Nhưng nó sẽ đảm bảo bạn có một dòng tiền vững chắc hơn.Một sỗ nhầm lẫn khi mới tham gia
Tôi mới đầu tư với số vốn khá bé, nhưng cái gì tôi cũng mua. Để “Đừng bao giờ bỏ hết trứng vào một rổ”
“Không bao giờ để hết trứng vào một rổ” - một dạng để quản lý rủi ro. Bạn giống như cầm trên tay 10 xu và rải ra chơi 5 cái máy khác nhau với hy vọng trong 5 cái máy đó dù có máy bị hư thì cũng không bị mất trắng.
Theo mình người mới chỉ nên tập trung vào 1-2 game thôi, điều quan trọng nhất là bạn học được cỗ máy mình đang chơi vận hành như thế nào, để biến mình từ gà thành sói chứ không phải là biến mình thành gà trong nhiều game khác nhau. Còn nếu chiến thuật của bạn là mua nhiều để nắm đước thị trường chung thì ok fine.
Có nhiều loại hình đầu tư quá, nào là chơi Chứng, chơi coin, nhà đất, hay thậm chí là chơi đồng hồ, bàn phím,... Tôi nên tham gia cái gì bây giờ?
Đối với mình chơi gì cũng được, miễn là bạn tìm được trò chơi mà nó khiến bạn dễ dàng trở thành sói nhất.
VD: Tôi có ông chú làm trên tỉnh, vậy thì chơi đất đi chứ còn suy nghĩ gì nữa.
Vậy tất cả Youtuber, tiktoker đều là lùa gà?
Không hẳn. Vì nếu các KOL đó giới thiệu bạn đầu tư và giá trị nội tại của khoản đầu tư đó tăng dần lên, thì nó không phải là lùa gà. Nhưng nếu họ giới thiệu bạn vào một game zero-sum hoặc bạn chưa đủ chơi lâu tới mức giá trị nội tại tăng lên mà đã rút vốn đu đỉnh con khác thì bạn là gà.
Làm sao để biết game đó có là zero-sum hay không? Bạn phải có kiến thức để biết được!
Trading vs Investing
Mình thấy nhiều bạn hay nhầm lẫn 2 khái niệm này. Có khi đang trading lại nghĩ mình đang investing.
Về bản chất thì 2 thứ đó khá là khác nhau, trading nghĩa là bạn mua thứ này và bán lại nó với giá cao hơn trong thời gian ngắn. Vậy value added ở đâu? Ở chỗ bạn biết được thông tin sớm hơn/tốt hơn so với market. Phân tích kĩ thuật (Technical analytics) là một dạng nắm bắt được thông tin tốt hơn với chu kỳ tâm lý của đám đông, nhờ đó có thể mua rẻ bán cao. Nói đơn giản là bạn cầm rau từ nhà vườn mang ra chợ bán thì gọi là trading, chứ không gọi là investing.
Trading và Investing đều có goal giống nhau: Tăng giá trị tài sản đang có, nhưng cách thức thì khác nhau do đó dễ gây hiểu nhầm
Nếu anh em thấy cần hỏi gì hoặc phản biện thì nhớ comment bên dưới nhé! Mình cũng là gà mờ thôi. 🐣
Phần tiếp theo