Bạn làm việc chỉ để làm việc hay là để tạo ra value?
Tại sao nên đọc bài này?
- Làm việc với làm việc tạo ra real-value là sao?
- Value-oriented mindset
Tại sao tôi lại làm công việc mà tôi đang làm?
Có thể là:
- Có lương mà nuôi bản thân
- Vui
- Thử thách
- Không biết làm gì thì thôi có gì làm đó
Mình thừa nhận là hiện tại mình đang làm việc chỉ để có lương và nuôi bản thân thôi. Chợt nhận ra, tại sao mình lại làm công việc hiện tại mapping với tháp nhu cầu quá.
Mình làm công việc hiện tại vì:
- Nó đáp ứng được nhu cầu thiết yếu của mình - ăn uống no đủ
- Nó khiến mình được an toàn - thích mua gì thì mua, thích đi đâu thì đi, thích nghỉ thì nghỉ thôi
- Nó khiến mình được hòa hợp - không hẳn lắm, chỗ mình làm thì mình cũng chỉ connect với vài người và thường chủ yếu là vì công việc thôi
- Nó khiến mình được tôn trọng - ai đó hỏi mình đang làm việc ở đâu? Mình nói mình làm ở CMC, công ty con của top 1 công ty về crypto. Và bạn tưởng tượng mặt những người xung quanh xem…
Vậy là hầu hết câu trả lời cho câu hỏi “Tại sao tôi lại làm công việc mà tôi đang làm?” thì câu trả lời ngắn gọn là “Vì bản thân”
Vậy là hầu hết, ngay cả bản thân mình làm việc để nhận lại được value cho bản thân. Nhu cầu bản thân thì có thể khác nhau tùy thời điểm, có lúc mình thấy vui là được, có lúc mình thích challenge, có lúc (nhầm, hầu hết) mình lại muốn có… nhiều tiền.
Bạn có nhìn thấy thành quả công việc của mình?
Hồi xưa khi mới bắt đầu đi làm mình nghĩ là: Ước gì mình được làm ở Grab, thằng coder quèn thôi cũng được vì nếu được làm ở Grab ai hỏi mình làm gì mình sẽ hất mặt lên mà nói: “Em làm ở grab, giúp mấy bác tài xế chạy đầy ngoài đường có thêm thu nhập, giúp người dân chỉ cần ngồi nhà mà vẫn có đồ ăn mà không phải chạy long nhong ngoài đường”
Tại sao mình lại muốn như vậy? Vì mình thấy đấy là công việc khiến cho mình thấy là mình đang tạo ra value, mình đang giúp gì đó cho xã hội
Đương nhiên là mình vẫn chưa có cơ hội để làm cho Grab mà mình làm cho những project mà value mình thấy được nhỏ hơn:
- Có thể chỉ là một product nội bộ trong công ty mà ai cùng dùng
- Một project làm cho khách hàng mà chỉ có vài người vào check vì chưa release cho users
- Một project nghe có vẻ rất gì và này nọ nhưng lại không có nhiều người dùng như kì vọng dẫn tới bị thay thế bằng những feature mà mình không làm?
Mình cũng không hiểu tại sao mình lại muốn điều đó nhưng mà mình biết mình ghét làm thứ gì đó mà nó vô dụng hoặc đỡ hơn xíu là không có nhiều người biết nó vô dụng
Có lẽ đâu đó trong vô thức mình muốn làm một thứ gì đó để full-fill tầng cao nhất của tháp nhu cầu: Thể hiện bản thân - tôi thể hiện được rằng tôi tạo ra một thứ có value.
Thấy được rồi thì sao?
Thay vì làm cho Grab để có value cho TP.HCM, Hà Nội và một vài tỉnh thành lớn ở VN thì mình có cơ hội level thế giới cơ :)))
Mấy dòng code của mình giờ ảnh hưởng tới hơn 161tr người (Dân số Việt Nam hiện tại là 97tr), mình có thể vỗ ngực tự hào là cái chart mình làm được sharing nhiều thứ 2 trên Twitter (sau TradingView - chắc chắn rồi!)
Hồi đó mình vui lắm giờ thì đỡ rồi, rõ ràng là nó có value rồi, và rõ ràng có rất rất nhiều người sử dụng feature này rồi.
Thấy được rồi sao? Mình muốn nhiều hơn nữa, nó khiến mình càm thấy full-fill
Real value
Như đã nói ở đầu bài, hầu hết công việc mình làm để có value cho bản thân, nhưng đâu đó mình thích cảm giác tạo ra thứ gì đó có value cho người khác.
Nếu tìm hiểu về start-up thì có 2 cách để tạo ra value:
- User có problem X, bạn solve X cho user và nhận lại value cho công việc đó (Pain killer)
- Bạn tạo ra thêm value cho user, và bạn nhận lại value cho việc đó (Vitamin)
Cả 2 cách trên đều xoay quanh user, user cần gì, user có vấn đề gì, user muốn nhận được thêm điều gì,…
Ở đây việc tạo ra real-value là bạn tạo ra value cho một người nào đó.
Do đó, nếu không, hoặc không thấy real-value trong công việc của mình ở đâu thì chắc rằng mình nghĩ sẽ không cảm thấy full-fill bản thân.
Khác nhau giữa real value và scam/fake value là gì? Bạn giải quyết những vấn đề “thực” của user chứ không phải “bánh vẽ” ra nhu cầu cho user, cung cấp cho họ value ảo rồi bòn rút value từ họ
Real value là phép thử lớn nhất cho cái tôi của bản thân
- Bạn tốn 1 tuần trời, miệt mài làm một thứ gì đó để rồi tới lúc xem kết quả thì sếp bảo:
- Không em ơi, user không cần em ơi!
- cái này không có value em ơi
- user đâu quan tâm nó dùng tech nào đâu em ơi
- user thấy nhanh hơn 0.5s cũng đâu khác biệt lắm đâu em ơi,…
- Mình nghĩ là user sẽ cần cái này vậy mà
- Chả ai thèm dùng
- User như từ thời đồ đá, click vào cái nút là xong cũng không làm được
- Mình sáng tác bài hát này đỉnh vkl như vậy, hàm ý rồi câu chữ, melody tầm vũ trụ vậy mà *éo ai feel được
- v…v
Tất cả đều là phép thử cho cái tôi của bản thân? Tại sao lại có phép thử này?
Vì bạn nghĩ bạn giỏi và bạn muốn full-fill cái tầng cao nhất của tháp Maslow, và vì bạn giỏi nên bạn có cái tôi lớn hơn người bình thường.
Vì bạn làm một thứ gì đó, với thế giới quan - tương đối hạn hẹp nhưng bản thân bạn lại không nghĩ như vậy của mình thì bạn nghĩ “Cái tôi làm là cái tôi thấy có value”. Bạn đang dùng thế giới quan của bạn để tạo ra value, và đưa value ở thế giới quan đó cho những người khác với những thế giới quan khác, để công nhận value đó
Nó giống như lạc vào đảo hoang mà cầm một va ly tiền vậy - cũng chỉ là nắm giấy chùi *ss thôi
Và qua rất rất rất nhiều lần như vậy, cái tôi của bạn càng xỉ vả, dày vò hơn nữa.
Tạo ra real-value là bạn phải map được cái thế giới quan của user, cái thước đo value của user vào bản thân mình để từ đó biết được làm gì thì mới tạo ra value
Tổng kết
Sao tự nhiên nay mình viết bài này? Vì cuối tuần rồi mình có đi sự kiện về dev và entrepreneur blockchain của Việt Nam thì thấy khá cay:
- Hều hết dự án của VN là lùa gà
- VN là tâm điểm của GameFi và cũng là mồ chôn của nhiều nhà đầu tư trong lĩnh vực này nhất
Hy vọng trong công việc mọi người thấy được value mình tạo ra ở đâu và hướng tới những value như vậy.
Bull markets, cause bear development. And bear markets, cause bull development. — Andre Cronje
